Wstępna opłata w leasingu operacyjnym jako koszt jednorazowy w dacie poniesienia

Jednostka zawarła umowę leasingu operacyjnego. Czy wstępną opłatę leasingową może zaliczyć jednorazowo w koszty?

Wstępną opłatę leasingową jednostka może zaliczyć jednorazowo w koszty działalności operacyjnej, pod warunkiem, że kwota ta nie jest dla jednostki istotna.

Ustawa o rachunkowości nie określa wprost zasad rozliczania opłaty wstępnej uiszczanej przy leasingu operacyjnym. Jednostki, które dla celów bilansowych kwalifikują umowę leasingu jako umowę leasingu operacyjnego (por. art. 3 ust. 6 ww. ustawy), wartość tej opłaty odnoszą bezpośrednio w koszty, przypisując ją do okresu, którego ona dotyczy, zgodnie z zasadą memoriału. Generalnie jednostki traktują opłatę wstępną jako koszt dotyczący przyszłych okresów sprawozdawczych i dokonują, na mocy art. 39 ustawy o rachunkowości, czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, czyli rozliczają ją w czasie przez okres trwania umowy. Warto pamiętać, że w myśl art. 4 ust. 1 ustawy o rachunkowości, jednostka może, w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego. Jeżeli w ocenie jednostki wstępna opłata leasingowa nie jest kwotą istotną dla jednostki, to może ona skorzystać z uproszczenia i odnieść ją jednorazowo w koszty. Takie rozwiązanie powinno wynikać z zasad (polityki) rachunkowości jednostki.

Szczegółowe wskazówki dotyczące wstępnej opłaty leasingowej można znaleźć w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 5 "Leasing, najem, dzierżawa" (KSR nr 5). Jak wynika z pkt 5.1 tego standardu, opłatę wstępną rozlicza się przez okres leasingu i obciąża nią równomiernie, w jednakowej wysokości, koszty poszczególnych miesięcy lub kwartałów objętych okresem leasingu. Taka ewidencja może wymagać dokonywania czynnych lub biernych rozliczeń międzyokresowych. Jeżeli jednak inny sposób rozłożenia opłat z tytułu leasingu lepiej odzwierciedla rozkład w okresie leasingu korzyści czerpanych przez korzystającego z przedmiotu umowy lub różnice w wysokości opłat nie wpływają istotnie na koszty, to może on być także stosowany. Z KSR nr 5 wynika ponadto, że korzystający zalicza opłaty z tytułu umowy leasingu operacyjnego (opłatę za zawarcie umowy, opłatę wstępna, opłaty podstawowe) - w razie stosowania wariantu porównawczego rachunku zysków i strat - do kosztów działalności operacyjnej (usługi obce) lub pozostałych kosztów operacyjnych, a w przypadku stosowania wariantu kalkulacyjnego rachunku zysku i strat - do kosztów wytworzenia, ogólnego zarządu lub sprzedaży bądź do kosztów pozostałej działalności operacyjnej, zależnie od celu użytkowania przedmiotu leasingu. Opłaty te rozlicza się przez okres leasingu metodą liniową.

KIS Warto również dodać, że dla celów podatku dochodowego, opłata wstępna stanowi koszt uzyskania przychodów w pełnej kwocie jednorazowo w dacie poniesienia, czyli w dniu, w którym ujęto ją w księgach rachunkowych w oparciu o otrzymaną fakturę - bez względu na sposób ewidencjonowania jej i rozliczania dla celów bilansowych (rozliczenie w czasie bądź jednorazowe ujęcie w kosztach). Powyższe wynika m.in. z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 czerwca 2019 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.197.2019.1.BG, w której stwierdził, że w sytuacji gdy w umowie leasingu nie określono, że opłata wstępna jest opłatą na poczet usługi wykonywanej przez okres jej trwania, należy uznać ją za koszt jednorazowy w momencie poniesienia.

Należy również pamiętać, że w sytuacji gdy jednostka zalicza opłatę wstępną do kosztów uzyskania przychodów w pełnej kwocie jednorazowo w dacie poniesienia, a dla celów bilansowych rozlicza ją w czasie przez okres trwania umowy leasingu, to powstaje przejściowa różnica między wartością bilansową rozliczeń międzyokresowych kosztów z tytułu leasingu, a ich wartością podatkową, która jest zerowa. W przypadku takich różnic, jednostki będące podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych, ustalają i ewidencjonują w księgach rachunkowych na dzień bilansowy odroczony podatek dochodowy.