Leasing operacyjny pojazdu a prawo do odliczenia VAT od zaliczki wpłaconej dealerowi samochodowemu

Zawarliśmy umowę leasingu samochodu osobowego. W maju 2023 r. wpłaciliśmy dealerowi samochodowemu zaliczkę na poczet zakupu tego samochodu (otrzymaliśmy fakturę zaliczkową). Ostatecznie pojazd zostanie kupiony przez firmę leasingową (do wpłaconej zaliczki otrzymamy fakturę korygującą). W jakim terminie złożyć VAT-26, aby odliczać 100% VAT od wydatków na ten pojazd? Co jest tu pierwszym wydatkiem - wpłata zaliczki, czy opłaty wstępnej do firmy leasingowej? KIS stoi na stanowisku, że nie możemy odliczyć VAT z faktury zaliczkowej. Czy to stanowisko jest prawidłowe?

Jeżeli podatnik wie, że do zakupu samochodu nigdy nie dojdzie, najlepszym i najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest przyjęcie stanowiska KIS i nieodliczanie VAT z faktury zaliczkowej otrzymanej od dealera samochodowego.

Prawo do odliczenia VAT od zakupu/leasingu samochodu osobowego

Co do zasady, podatnicy mogą odliczać 50% kwoty VAT od wydatków na samochód osobowy. To ograniczenie dotyczy m.in. wydatków na zakup takiego pojazdu i opłat leasingowych. Przyjmuje się bowiem, że ww. samochód może być wykorzystywany do tzw. celów mieszanych, czyli firmowych i prywatnych. Tylko w przypadku gdy ww. samochód służy wyłącznie celom firmowym, możliwe jest 100% odliczenie VAT, ale muszą być spełnione dodatkowe warunki, tj. podatnik powinien:

1) określić zasady używania ww. pojazdu (np. w regulaminie); powinno z nich wynikać, że samochód jest wykorzystywany wyłącznie do celów firmowych,

2) prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu potwierdzającą wykorzystywanie samochodu wyłącznie do ww. celów,

3) złożyć do naczelnika urzędu skarbowego informację VAT-26 w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym poniesie pierwszy wydatek związany z tym pojazdem, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji w formie JPK_VAT.

]

Wzór druku VAT-26 dostępny w dziale Podatek VAT w Programie DRUKI Gofin

Wprawdzie niekiedy prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu i składanie VAT-26 nie jest konieczne w celu odliczania 100% VAT od wydatków na samochód (dot. np. samochodów przeznaczonych wyłącznie do sprzedaży, najmu itp.), ale kwestię tę pomijamy, gdyż nie dotyczy ona sytuacji przedstawionej w pytaniu. Czytelnik pyta bowiem, który wydatek uznać za "pierwszy" - ustalenie tego jest konieczne w celu terminowego złożenia informacji VAT-26.

Wpłata zaliczki na poczet zakupu samochodu - prawo do odliczenia VAT

Podatnicy generalnie mają prawo do odliczania VAT z faktur zaliczkowych dotyczących zakupu samochodu osobowego, o ile samochód ma służyć czynnościom opodatkowanym. Także w tym przypadku generalnie obowiązuje limit odliczenia (50% kwoty VAT) - z możliwością odliczenia 100% VAT po spełnieniu ww. warunków.

• Gdy podatnik wie, że do zakupu pojazdu nie dojdzie

Z pytania wynika, że podatnik ma wiedzę, że do zakupu samochodu przez niego nigdy nie dojdzie (zakupu dokona firma leasingowa). Wpłacona zaliczka nie pełni więc swojej roli. W związku z tym uważamy, że najbezpieczniej jest przyjąć stanowisko KIS i nie odliczać VAT z faktury zaliczkowej (brak związku wydatku z czynnościami opodatkowanymi). Jednocześnie faktura korygująca, którą podatnik otrzyma od dealera samochodowego, nie wywołałaby żadnych skutków w VAT.

Zakładamy, że zaliczka wpłacona na poczet zakupu ww. pojazdu zostanie zarachowana na poczet wstępnej opłaty leasingowej. Jak wyjaśnił Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 17 marca 2016 r., nr IBPP2/4512-1113/15/ICz, w tym momencie wpłacona dealerowi zaliczka przestaje nosić znamiona "pierwszego wydatku" związanego z tym pojazdem. Za moment poniesienia pierwszego wydatku na ten pojazd należy tu przyjąć dzień podpisania porozumienia w powyższej sprawie między dealerem, leasingodawcą i podatnikiem. Ten moment byłby więc istotny dla ustalenia terminu złożenia informacji VAT-26 (jeżeli podatnik przeznaczy ten pojazd do celów wyłącznie firmowych i podejmie decyzję o odliczaniu 100% VAT od wydatków na ten pojazd).

• Gdy podatnik zakłada zakup pojazdu

Gdyby natomiast podatnik zakładał faktycznie, że dojdzie do zakupu ww. samochodu, a dopiero później podjął decyzję o rezygnacji z zakupu i wzięciu pojazdu w leasing, to uważamy, że podatnik miałby prawo do odliczenia VAT z faktury zaliczkowej otrzymanej od dealera samochodowego. Gdyby chciał odliczyć 100% VAT z tej faktury, musiałby złożyć VAT-26 w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wpłacił zaliczkę dealerowi, nie później niż w dniu przesłania ewidencji w formie JPK za ten miesiąc. W tym przypadku datą poniesienia pierwszego wydatku byłaby data wpłaty tej zaliczki.

Gdyby jednak w terminie późniejszym podatnik zrezygnował z zakupu i wziął pojazd w leasing, to naszym zdaniem, wówczas najwłaściwsze byłoby skorygowanie informacji VAT-26 i wskazanie "nowej" daty poniesienia pierwszego wydatku (tu: daty podpisania porozumienia o zaliczeniu zaliczki na poczet opłaty wstępnej). Oczywiście na ogólnych zasadach podatnik musiałby skorygować odliczony VAT z faktury zaliczkowej (powinien otrzymać fakturę korygującą) i mógłby odliczać VAT z faktur otrzymanych od leasingodawcy.