A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 28 (891) z dnia 1.10.2015

Sprzedaż samochodu wykupionego z leasingu a VAT

W działalności gospodarczej wykorzystuję samochód osobowy na podstawie umowy leasingu operacyjnego. Od wydatków na ten pojazd odliczam 50% kwoty VAT. Zamierzam wykupić ten samochód z leasingu, ale nie będzie on wprowadzony do ewidencji środków trwałych (przeznaczę go na moje cele prywatne). Czy późniejsza sprzedaż tego pojazdu będzie opodatkowana VAT?

Jeżeli zaraz po wykupie z leasingu podatnik przeznaczy samochód na cele prywatne (samochód ten nie zostanie "wprowadzony" do firmy), jego sprzedaż z majątku prywatnego nie będzie opodatkowana VAT.

Dla celów VAT leasing operacyjny jest usługą, a wykup przedmiotu leasingu jest odrębną czynnością, niezwiązaną z samą umową leasingu i dla leasingodawcy jest dostawą towaru.

Od wydatków na leasingowany samochód osobowy obecnie (od 1 kwietnia 2014 r.) podatnicy mogą z reguły odliczać 50% kwoty VAT wykazanej w fakturze (100% odliczenie przysługuje po spełnieniu dodatkowych warunków - tę kwestię tu pomijamy). Ograniczone odliczenie (do 50% kwoty VAT) należy stosować także przy odliczaniu VAT z faktur leasingowych, jak i z faktury wykupu samochodu z leasingu - oczywiście jeżeli samochód służy czynnościom opodatkowanym.

W pytaniu wskazano, że po wykupie samochodu z leasingu nie będzie on wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Zakładamy więc, że po ww. wykupie samochód ten nie będzie już wykorzystywany w działalności gospodarczej i od razu zostanie przekazany na cele osobiste przedsiębiorcy. W tej sytuacji pojawia się wątpliwość, czy w takim przypadku:

1) podatnik może odliczyć 50% kwoty VAT z faktury wykupu pojazdu, skoro możliwość wykupu samochodu z leasingu wynikała z umowy zawartej w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, czy też

2) ze względu na brak związku z czynnościami opodatkowanymi prawo do odliczenia VAT nie przysługuje.

Nie ma przepisu, który wprost określałby, które z ww. rozwiązań jest właściwe. Kilka lat temu o wyjaśnienie tej kwestii zwróciliśmy się do Ministerstwa Finansów, które w odpowiedzi z 19 grudnia 2011 r. wyjaśniło:

"(...) Z przepisów ww. ustawy (ustawy o VAT - przyp. red.) wynika, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku pomiędzy dokonywanymi zakupami a wykonywaną działalnością gospodarczą i to, co do zasady, działalnością opodatkowaną. W konsekwencji, jeśli podatnik zakupuje towary z przeznaczeniem na własne cele osobiste lub cele osobiste pracowników, brak jest podstaw do odliczenia podatku naliczonego z tego tytułu. (...)"

Z tego wyjaśnienia można wysnuć wniosek, że skoro samochód nie będzie już wykorzystywany w działalności gospodarczej, lecz zaraz po wykupie zostanie przekazany na cele osobiste podatnika (przedsiębiorcy), podatnikowi nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT z faktury wykupu pojazdu z leasingu. Nie powinno tu mieć znaczenia, czy faktura wystawiona jest na dane firmy, czy na dane osobowe przedsiębiorcy.

W omawianej sytuacji nie wystąpią też żadne skutki podatkowe w związku z przekazaniem ww. samochodu na cele prywatne. Nie będzie bowiem konieczności wykazania VAT należnego od takiego "przekazania". Art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, który w niektórych okolicznościach nakazuje wykazać VAT należny od przekazania towaru na cele osobiste podatnika, nie znajdzie bowiem tu zastosowania. Samochód, o którym mowa, po wykupie z leasingu nie został "wprowadzony" do firmy. Trudno więc tu mówić o jego "wycofaniu" z tej firmy. Ponadto, z faktury wykupu pojazdu z leasingu podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT. To z kolei wyklucza konieczność zastosowania regulacji zawartych w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.

Podobnie uznają również organy podatkowe, czego przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 13 sierpnia 2014 r., nr ILPP1/443-428/14-4/JSK, czy Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 3 marca 2014 r., nr IPTPP4/443-877/13-2/ALN. Również w sprawach będących przedmiotem ww. interpretacji zaraz po wykupie samochodu z leasingu podatnicy zamierzali przekazać je na cele osobiste. W tej drugiej interpretacji organ podatkowy wyjaśnił:

"(...) W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca wiedział, że nie będzie wykorzystywał przedmiotowego samochodu do działalności gospodarczej, a więc nie będzie związku z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług. Wnioskodawcy zatem nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od wykupu samochodu.

(...) Reasumując, nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę przedmiotowego samochodu osobowego na cele osobiste, natychmiast po jego wykupie, nie będzie podlegało ustawie o podatku od towarów i usług, gdyż przy nabyciu (wykupie) samochodu Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. (...)"

Natomiast sprzedając samochód, który po wykupie z leasingu został od razu przekazany na cele osobiste, przedsiębiorca nie będzie działał w charakterze "podatnika", a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT. Sprzedaż ta będzie zwykłym wykonywaniem prawa własności. Jako sprzedaż prywatnego majątku będzie więc pozostawała poza regulacjami ustawy o VAT. Sprzedaż ta więc nie będzie opodatkowana i powinna być udokumentowana umową kupna-sprzedaży.

Końcowo nadmieniamy, że sprzedaż samochodu, który po jego wykupie z leasingu został od razu przeznaczony na cele prywatne przedsiębiorcy, może powodować powstanie przychodu. Obecnie organy podatkowe uznają, że przychód ten powinien być kwalifikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy o PDOF, tj. do przychodu ze sprzedaży prywatnego majątku (a nie do przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej). Przychód taki powstanie, jeżeli sprzedaż nastąpi przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpił wykup tego samochodu z leasingu.