Opcja wykupu w leasingu a podatkowa kwalifikacja umowy

W sytuacji gdy umowa zawarta przez spółkę spełnia warunki określone w art. 17b ustawy o pdop, czyli nosi cechy tzw. umowy leasingu operacyjnego, wszelkie opłaty ustalone w takiej umowie oraz koszty wynikające z użytkowania przedmiotu leasingu będącego samochodem osobowym stanowią koszty uzyskania przychodów. Kosztami tymi są bez ograniczeń wynikających z art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o pdop, dotyczących samochodów niebędących składnikami firmowego majątku. Niezrealizowanie przez leasingobiorcę zapewnionego w umowie prawa do nabycia przedmiotu leasingu po jej zakończeniu pozostaje bez wpływu na kwalifikację takiej umowy dla celów podatku dochodowego od osób prawnych.

O CO PYTAŁ PODATNIK?

Specyfika organizacji spółki, polegająca na tym, że jej zakłady zlokalizowane są na terenie całego kraju, a magazyny towarowe w centralnej Polsce, jak również zakres obowiązków niektórych pracowników, przede wszystkim członków zarządu, pracowników ds. kontroli jakości produkcji oraz handlowców, wymagają częstego przemieszczania się na terenie całego kraju. W związku z tym spółka musi dysponować samochodami służbowymi. W tym celu zawarła ona z firmami leasingowymi umowy leasingu operacyjnego spełniające kryteria określone w art. 17b ustawy o pdop, których przedmiotem są samochody osobowe. W przedstawionej sytuacji spółka miała wątpliwości, czy wszelkie opłaty ustalone w umowie leasingu i ponoszone przez nią w podstawowym okresie umowy stanowią koszt uzyskania przychodów, bez ograniczeń wynikających z art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o pdop. Ponadto chciała ustalić, czy w sytuacji, gdy zrezygnuje z zapisanego w umowie leasingu prawa do nabycia przedmiotu leasingu po jej zakończeniu za cenę określoną w umowie, stanowiącą element składowy w sumie opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1 pkt 3 ustawy o pdop, okoliczności te będą miały wpływ na kwalifikację tej umowy pod kątem podatku dochodowego od osób prawnych. O rozstrzygnięcie tych kwestii zwróciła się do organu podatkowego.

ZDANIEM IZBY SKARBOWEJ:

Organ podatkowy w wydanej interpretacji w pierwszej kolejności odniósł się do przywoływanych przez spółkę ograniczeń wynikających z art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o pdop. Przepis ten stanowi, że nie uważa się za koszty podatkowe, z zastrzeżeniem pkt 30, wydatków z tytułu kosztów używania, dla potrzeb działalności gospodarczej, samochodów osobowych niestanowiących składników majątku podatnika - w części przekraczającej limit tzw. kilometrówki. Aby go ustalić, podatnik zobowiązany jest prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu w sposób określony w art. 16 ust. 5 ustawy o pdop.

Jednocześnie z uregulowań zawartych w art. 16 ust. 3b tej ustawy wynika, że omawiane ograniczenia nie dotyczą samochodów wykorzystywanych na podstawie umowy leasingu operacyjnego. Aby z kolei umowę leasingu można było za taką uznać, musi ona spełniać kryteria wskazane przez ustawodawcę w art. 17b ust. 1 ustawy o pdop. Według jednego z nich suma ustalonych opłat w umowie leasingu, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, powinna odpowiadać co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych będących jej przedmiotem. Jednocześnie jeżeli w umowie leasingu została określona cena, po której korzystający ma prawo nabyć przedmiot umowy po zakończeniu podstawowego okresu tej umowy, cenę tę uwzględnia się we wskazanej sumie opłat.

Wobec tego organ podatkowy stwierdził, że umowy zawarte przez spółkę spełniają wszystkie przesłanki do uznania ich za umowy leasingu operacyjnego bez względu na to, czy wykupi użytkowane na ich podstawie samochody osobowe po ich zakończeniu, czy też z prawa tego zrezygnuje. W konsekwencji spółka nie musi prowadzić dla nich ewidencji przebiegu pojazdów.

(interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 2 maja 2014 r., nr ILPB4/423-80/14-2/ŁM)

Komentarz redakcji

Rzeczywiście, trudno się nie zgodzić z organem podatkowym, że na klasyfikację umowy jako leasingu operacyjnego - i to zarówno w podatku dochodowym od osób prawnych, jak i od osób fizycznych - nie ma wpływu ewentualne niewykupienie przedmiotu leasingu po upływie podstawowego okresu jej trwania. Zakup ten nie jest bowiem obligatoryjny, a stanowi wyłącznie możliwość (opcję) dla stron umowy. Zamieszczenie w treści umowy leasingu zapisu o możliwości zakupu przedmiotu leasingu po określonej cenie z podatkowego punktu widzenia pozostaje zatem skuteczne również wówczas, gdy podmiot będący leasingobiorcą z tej opcji nie skorzysta.